เพชรบูรณ์ – ชาวบ้านท่ากกแกพร้อมใจกันแห่ปราสาทผึ้งถวายวัด ลอยประทีป ขอขมาพระแม่คงคา เป็นประเพณีโบราณที่สืบทอดกันมาหลายร้อยปี ชาวบ้านที่มาร่วมงานแต่งกายด้วยผ้าพื้นเมืองที่สวยงาม
วันที่ 24 ตุลาคม 2563 ชาวบ้านบ้านท่ากกแก หมู่ที่ 4 ต.ตาลเดี่ยว อ.หล่มสัก จ.เพชรบูรณ์ พร้อมใจกันจัดงานแห่ต้นปราสาทผึ้ง แห่ประทีป ลอยกระทงและเรือไฟ ประเพณีที่สืบทอดกันมากว่าร้อยปี โดยมีชาวบ้านทั้งหญิง ชาย เด็ก ผู้สูงอายุ ล้วนแต่งกายด้วยผ้าพื้นเมืองที่สวยงามเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก สำหรับขบวนต้นปราสาทผึ้งได้เริ่มจากทางเข้าหมู่บ้าน แห่มาตามถนนโดยระหว่างทางได้มีการร้องรำอย่างสนุกสนาน เมื่อถึงวัดท่ากกแก ได้แห่รอบอุโบสถ 3 รอบ จากนั้นได้ทำพิธีถวายต้นเทียนให้แก่วัด
สำหรับงานแห่ต้นปราสาทผึ้ง เป็นงานประเพณีที่เกิดจากความศรัทธาของชาวบ้านที่มีต่อพระพุทธศาสนาและความเชื่อเกี่ยวกับ สิ่งเหนือ ธรรมชาติชุมชนบ้านท่ากกแกให้ความสำคัญงานประเพณีแห่ปราสาทผึ้งเป็นอย่างมาก เพราะมีความเชื่อว่าการทำบุญด้วยปราสารทผึ้ง ถือเป็นบุญกุศลสูงส่ง มีคติอยู่ 2 อย่าง คือถวายเป็นพุทธบูชา เพื่ออานิสงส์กับตนเอง เมื่อตายไปจะได้มีที่อยู่อาศัย อีกนัยหนึ่งคือ ทำบุญอุทิศให้คนที่ตายไปแล้ว
ประเพณีแห่ต้นปราสาทผึ้ง วัดท่ากกแก เป็นประเพณีดั้งเดิมของคนหล่ม ที่สืบเชื้อสายมาจากวัฒนธรรมล้านช้าง สมัยก่อนมีการทำกันอย่างแพร่หลายแถวพื้นที่ที่คนหล่มอยู่อาศัย วิธีการคือ ชาวบ้านจะนำเอาแม่พิมพ์ ซึ่งอาจจะเป็นมะละกอดิบหรือฟักทองดิบแกะสลักเป็นดอก จุ่มลงไปในขี้ผึ้งที่ต้มให้ร้อนจนเหลว จากนั้น ก็นำมาจุ่มลงในน้ำเย็นโดยทันที ขี้ผึ้งก็จะจับตัวแข็งและหลุดออกมาเป็นดอกตามลวดลายของแม่พิมพ์ เรียกว่า ดอกผึ้ง จากนั้น ก็จะนำดอกผึ้งดังกล่าวมาประดับกับหยวกกล้วยที่มีไม้ไผ่เป็นโครง ดัดแต่งเป็นทรงรูปปราสาท ขนาดใหญ่เล็กตามความต้องการ แล้วร่วมกันแห่เอาไปถวายให้พระในวัด การแห่ต้นผึ้งจะทำกันในช่วงออกพรรษา หรือทำพร้อมกับการทอดกฐินเลย ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าให้ฟังว่า สมัยก่อนจะมีการแห่ต้นผึ้งลงเรือไปตามแม่น้ำป่าสัก และอยากถวายวัดไปก็นำขึ้นท่าน้ำไปถวายได้ตามที่ญาติโยมต้องการ ภูมิปัญญาที่แฝงอยู่ในประเพณีนี้คือ กระบวนการนำเอาขี้ผึ้งไปถวายพระ เพื่อพระจะได้นำเอาขี้ผึ้งนั้นไปหล่อเป็นเทียนเพื่อทำพุทธบูชาอีกทีหนึ่ง โดยพระจะไม่ต้องออกมาหาขี้ผึ้งเอง ซึ่งอาจจะทำให้เกิดการผิดศีล นอกจากนั้น ยังมีความเชื่อถึงการถวายต้นผึ้งเพื่อเป็นการทำบุญถึงบรรพบุรุษ ญาติพี่น้องและเพื่อเป็นการแก้บนอีกด้วย
และนอกจากจะมีการถวายต้นปราสาทผึ้งแล้วยังมีการลอยประทีป ไหลเรือไฟ เพื่อเป็นกรขอขมาพระแม่คงคา ซึ่งเป็นประเพณีที่ทำควบคู่กับประเพณีแห่ต้นปราสาทผึ้งมาอย่างยาวนานเช่นเดียวกัน
